Thongphanchang (Rhinacanthus Extract) : สารสกัดทองพันชั่ง

T061TP Thongphanchang (Rhinacanthus Extract) : สารสกัดทองพันชั่ง

รายละเอียดทั่วไป

        ทองพันชั่ง (White crane flower) หรือ Rhinacanthus nasutus-ชื่อทางวิทยาศาสตร์  ทองพันชั่งมีสรรพคุณที่โดดเด่นไม่แพ้สมุนไพรชนิดอื่นอีกคือ มีผลการวิจัยในประเทศไทยพบว่าสารสกัดจากทองพันชั่งสามารถนำมาใช้ช่วยรักษาโรคมะเร็งได้หลายชนิด อาทิ มะเร็งมดลูก มะเร็งเต้านม มะเร็งในกระเพาะอาหาร มะเร็งในปอด และมะเร็งในเลือด

ทั้งนี้ทองพันชั่งสามารถนำมาใช้ประโยชน์ได้ทุกส่วนของต้น โดยแต่ละส่วนก็มีสรรพคุณในการรักษาโรคได้มากมาย ไม่ว่าจะเป็นรากที่นำมาใช้ช่วยแก้พิษไข้ ส่วนของต้นมีคุณสมบัติในการบำรุงร่างกาย หรือใบมีสรรพคุณแก้อาการผื่นคัน แก้อาการอักเสบ ช่วยทำให้ระบบการย่อยในกระเพาะอาหารทำงานได้ดีขึ้น รวมทั้งทองพันชั่งยังมีสรรพคุณช่วยรักษาอาการของวัณโรคได้ ลดอาการช้ำจากภายใน ทำให้ความดันโลหิตอยู่ในระดับปกติ เป็นต้น

        โดยทั่วไปทองพันชั่งใช้เป็นสมุนไพรในบัญชียาหลัก ซึ่งใช้รักษาโรคติดเชื้อราที่ผิวหนัง แต่ก็มีหลายหน่วยงานและบริษัทได้พัฒนาให้มีมาตรฐานมากยิ่งขึ้น โดยศึกษาเรื่องของการสกัดหาสารออกฤทธิ์ ว่าสารละลายใดเป็นตัวออกฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อรา อย่างเช่นฤทธิ์ต้านการอักเสบ อาการการแพ้เพราะว่าปกติคนที่เป็นเชื้อรา มักจะมีอาการอักเสบและมีอาการคัน ซึ่งเป็นผลดีกว่าการใช้ยาสเตียรอยด์ นอกจาก ทองพันชั่ง มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อราแล้วยังมีสารที่มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่จะช่วยบำรุงผม จนถูกนำไปใช้ผลิตแชมพูสระผมกันหลายสูตร  และยังนำมาใช้ในการรักษาอาการข้ออักเสบและอาการปวดตามข้อ ทองพันชั่งมีสารยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นมะเร็งปอด มะเร็งเต้านมหรือมะเร็งมดลูก แต่ก็มีข้อควรระวังในการใช้ทองพันชั่งสำหรับผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวเช่นโรคหัวใจ โรคโลหิตจางและโรคความดันโลหิตต่ำ ไม่ควรใช้สมุนไพรตัวนี้ และไม่แนะนำให้ใช้สมุนไพรเดี่ยวติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน

ประโยชน์ด้านต่างๆ

ประโยชน์ : ราก ใช้รวมกับพืชอื่น ขับระดู แก้ปวดหลัง แก้เหน็บชา ใบอ่อน บำรุงเลือด ทั้งต้น รักษาอาการปวดเมื่อย งูสวัด มีสรรพคุณทางยา ราก แก้กลากเกลื้อน รักษาโรคมะเร็ง รักษาโรคผิวหนัง ดับพิษไข้ แก้พิษงู แก้พยาธิวงแหวนตาผิวหนัง ทั้งต้น รักษาโรคผิวหนัง แก้น้ำ เหลืองเสีย แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน รักษามะเร็ง คุดทะราด ขับพยาธิตามผิวหนัง ตามบาดแผล แก้ไส้เลื่อน ไส้ลาม แก้ปัสสาวะผิดปกติ ต้น บำ รุงร่างกายแก้โรค 108 ประการ รักษาโรคผมร่วง ใบ ดับพิษไข้ แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน แก้โรคไขข้ออักเสบ รักษาโรคผิวหนัง รักษาโรคมะเร็ง รักษาโรคความดันโลหิตสูง แก้ผมร่วง บำ รุงร่างกาย แก้โรค 108 ประการแก้ปวดฝี แก้พิษงู ถอนพิษ แก้อักเสบ แก้โรคมุตกิต รักษาโรคพยาธิวงแหวนตามผิวหนัง

องค์ประกอบทางเคมี ใบพบสารสำคัญคือ rhinacanthin และoxymethylanthraquinone รากมี Resin Rhinacanthin (1.9 เปอร์เซ็นต์) มีฤทธิ์ฆ่าเชื้อโรคได้ มีเกลือโปตัสเซียส และมี Oxymethylanthraquinone นอกจากนี้ยังพบสาร Quinone, Rutin (quercetin – 3 – rutinoside)

สรรพคุณทองพันชั่งตำรายาไทยใช้ ใบ และราก รักษากลาก เกลื้อน ผื่นคัน ใบ รสเบื่อเย็น ดับพิษไข้ แก้ไข้ตัวร้อน แก้พยาธิผิวหนัง รักษาอาการผมร่วง , ปวดฝี , แก้พิษ , แก้อักเสบ , บำรุงร่างกาย เป็นยาขับปัสสาวะ ยาระบาย ราก รสเบื่อเมา แก้กลากเกลื้อน ผื่นคัน และโรคผิวหนังที่เป็นน้ำเหลืองบางชนิด รักษาโรคมะเร็ง ดับพิษไข้ แก้พิษงู พยาธิวงแหวนตามผิวหนังทั้งต้น รักษาโรคผิวหนัง กลากเกลื้อน แก้น้ำเหลืองเสีย ผื่นคัน รักษามะเร็ง ขับพยาธิตามผิวหนังหรือบาดแผล รักษาอาการไส้เลื่อน ปัสสาวะผิดปกติต้น บำรุงร่างกาย รักษาอาการผมร่วง

นอกจากนี้ยังใช้ผสมในตำรับยาร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ รักษาโรคต่อไปนี้คือ

• ราก – รักษามะเร็งเนื้องอก รักษามะเร็งปอด กระเพาะลำไส้ มะเร็งตามร่างกาย ทำให้ผมดกดำ แก้ไอเป็นเลือด อาเจียนเป็นเลือด แก้ริดสีดวงทวาร ดับพิษไข้ รักษาโรคผิวหนัง แก้กระษัย แก้ผมหงอก ผมร่วง รักษาโรคตับพิการ รักษาโรครูมาติซึม รักษาโรคไขข้อพิการ แก้ลมเข้าข้อทำให้ปวดบวมต่างๆ ขับปัสสาวะ แก้แมงเคียนกินรากผม แก้เหา แก้รังแค
• ทั้งต้น – รักษาโรคผิวหนัง คุดทะราด แก้เม็ดผื่นคัน
• ต้น – รักษามะเร็งเนื้องอก รักษามะเร็งปอด มะเร็งกระเพาะ มะเร็งตามร่างกาย มะเร็งลำไส้ แก้แมงเคียนกินรากผม แก้เหา แก้รังแค รักษาโรคผิวหนัง
• ใบ – แก้แมงเคียนกินรากผม แก้เหา แก้รังแค รักษาโรคผิวหนัง แก้ไข้ แก้ปวดหัวตัวร้อน แก้มะเร็งไช แก้หิดมะตอย รักษาโรคมะเร็ง รักษาวัณโรค แก้ใจระส่ำระสาย แก้คลุ้มคลั่ง แก้สารพัดพิษ

นอกจากนี้ในตำราบางเล่ม ยังได้กล่าวถึงสรรพคุณทองพันชั่ง โดยไม่ได้ระบุว่าใช้ส่วนใดของพืช หรือส่วนใดในตำรายาร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ ในการบำบัดรักษาโรคต่างๆ ดังต่อไปนี้คือ

• รักษาโรคความดันโลหิตสูง รักษาโรคมะเร็ง แก้มุตกิตระดูขาว เป็นยาอายุวัฒนะ แก้ผมร่วง รักษาโรคนิ่ว
• แก้เคล็ดขัดยอกชายโครง มือเคล็ด คอเคล็ด แก้มะเร็งในกระเพาะ แก้ฝีประคำร้อย แก้มะเร็งในคอ แก้มะเร็งในปาก แก้ไข้เหนือ แก้จุกเสียด เป็นยาหยอดตา แก้ไอเป็นเลือด แก้ช้ำใน แก้นิ่ว แก้โรคผิวหนัง แก้ลมสาร แก้มะเร็งในปอด แก้มะเร็งภายในและภายนอก
• ทองพันชั่งรักษามะเร็ง ช่วยยับยั้งมะเร็ง เช่น มะเร็งในกระเพาะ มะเร็งในคอ มะเร็งในปาก มะเร็งในปอด เพราะต้นทองพันชั่งมีสารสำคัญคือ “สารแนพโทควิโนนเอสเทอร์” (Naphthoquinone Ester) ซึ่งเป็นสารประกอบที่มีการออกฤทธิ์ในการช่วงยับยั้งมะเร็งเยื่อบุช่องปาก มะเร็งเต้านม มะเร็งมดลูก มีรายงานว่าในประเทศไต้หวันใช้ทองพันชั่งเป็นยาพื้นบ้านในการบำบัดรักษาโรคเบาหวาน โรคผิวหนัง ความดันโลหิตสูง และตับอักเสบ

การศึกษาทางเภสัชวิทยา

• ฤทธิ์ฆ่าเชื้อราและยีสต์ ผลการศึกษาการฆ่าเชื้อรา Trichophyton rubrum ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคกลาก โดยวิธี paper disc เทียบกับยาต้านเชื้อรา griseofulvin และ nystatin โดยใช้สารสกัดจากใบและกิ่ง ด้วยน้ำ แอลกอฮอล์ และคลอโรฟอร์ม พบว่าสารสกัดด้วยน้ำมีฤทธิ์น้อยมาก ส่วนสารสกัดด้วยแอลกอฮอล์และคลอโรฟอร์มมีฤทธิ์ต้านเชื้อราได้ดีพอสมควร สารสกัดทองพันชั่งด้วยเมทานอล ไดคลอโรมีเทนและเฮก เซน มีผลยับยั้งเชื้อรา Epidermophyton floccousm, Microsporum gypseum, Trichophyton mentagrophytes และ T. rubrum ที่ทำให้เกิดโรคผิวหนัง เมื่อทดสอบบนจานเลี้ยงเชื้อ สาร rhinacanthin C, D และ N ซึ่งแยกจากใบเมื่อนำมาทดสอบฤทธิ์ต้านเชื้อรา บนจานเลี้ยงเชื้อ พบว่าสารดังกล่าวทั้ง 3 ชนิด สามารถต้านเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคทางผิวหนัง ได้แก่ Trichophyton rubrum, T. mentagrophytes และ Microsporum gypseum ได้ โดยที่สาร rhinacanthin C มีฤทธิ์แรงที่สุด สารสกัด RN-A และ RN-B ซึ่งเป็นกลุ่ม sesquiterpenoid จากใบทองพันชั่ง มีลักษณะโครงสร้างคล้ายกับสาร pyrano-1,2-naphthoquinones สามารถฆ่าสปอร์ของเชื้อรา Pyricularia oryzae ซึ่งเป็นราที่เป็นสาเหตุของโรคในข้าวเจ้าได้ สาร 3,4-dihydro-3,3-dimethyl-2H-naphtho(2,3-o)pyran-5,10-dione จากทองพันชั่งมีฤทธิ์ต้านเชื้อรา
• สาร rhinacanthin C, D และ N จากใบทองพันชั่ง สามารถยับยั้งยีสต์ Candida albicans ซึ่งเป็นสาเหตุของการติดเชื้อราในช่องปากและช่องคลอด
• ฤทธิ์ต้านเชื้อไวรัส สารสกัดใบทองพันชั่งด้วยน้ำและเอทานอล เมื่อนำมาทดสอบฤทธิ์ต้านไวรัสในเซลล์เพาะเลี้ยง พบว่าสามารถยับยั้งเชื้อไวรัส Herpes simplex type1 (HSV-1) ซึ่งเป็นสาเหตุของเริม สาร rhinacanthin C และ D จากต้นทองพันชั่ง เมื่อนำมาทดสอบฤทธิ์ต้านไวรัส ในเซลล์เพาะเลี้ยง พบว่าสามารถยับยั้งเชื้อ cytomegalovirus ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญอย่างหนี่งของการติดเชื้อไวรัสในผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง สาร rhinacanthin E และ F จากส่วนเหนือดินของต้นทองพันชั่ง เมื่อนำมาทดสอบฤทธิ์ต้านไวรัสในเซลล์เพาะเลี้ยง พบว่าสามารถยับยั้งเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคไข้หวัดใหญ่ได้

ข้อมูลทั่วไป

ชื่อทั่วไป : Rhinacanthus Extract